Câu 1 (2 điểm)
Cách sử dụng từ ngữ của Nguyễn Du ở hai câu thơ (miêu tả nỗi lòng Kiều khi rơi vào Lầu xanh) sau đây có gì đặc biệt? Hãy phân tích ý nghĩa của cách sử dụng ấy:
Mặt sao dày gió dạn sương Thân sao bướm chán ong chường bấy thân?
Câu 2 (8 điểm)
Nhân vật Vũ Nương (Chuyện người con gái Nam Xương - Nguyễn Dữ) là một phụ nữ đẹp người, đẹp nết, luôn khát khao được sống êm ấm, hạnh phúc nhưng rồi số phận lại kết cục hết sức bi thương. Cái chết của nhân vật này có một ý nghĩa phê phán rất sâu sắc, nhằm vào các đối tượng sau:
a. Chiến tranh phong kiến. b. Chế độ nam nữ bất bình đẳng của xã hội cũ. c. Sự ghen tuông mù quáng của người đời (cụ thể là Trương Sinh). Bằng hiểu biết của mình, em hãy phân tích, lí giải để thấy rõ đâu là đối tượng phê phán chính của tác giả.
Ghi chú: Học sinh cần phân tích, xem xét từng đối tượng cụ thể. Đối tượng được xác định là mục tiêu phê phán chính cần bàn bạc kĩ hơn.
ĐỀ SỐ I:
cảm nhận vẻ đẹp cảnh ra khơi trong các câu sau
khi trời trong gió nhẹ sớm mai hồng
dân trai tràng bơi thuyền đi đánh cá.
chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.
cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
rướn thân trắng bao la thâu góp gió..."
(quê hương - Tế Hanh)
" Mặt trời xuống biển như hòn lửa.
sóng đã cài then đêm sập cửa.
đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
câu hát căng buốm cùng gió khơi."
(Đoàn thuyền đấnh cá- Huy Cận)
câu 2: ý nghĩa của tình yêu thương
câu 3:
dựa vào cốt truyện cổ tích vợ chàng Trương nhưng "chuyện người con gái Nam Xương" đã khẳng định được những sáng tạo tài hoa của Nguyễn Dữ. Bằng hiểu biết của em về thiên truyện thứ 16 trong tập " truyền kì mạn lục" của nhà văn, hãy làm sáng tỏ những sáng tạo của tác giả được thể hiện trong tác phẩm đó.
đề 2:
câu 1:
cảm nhận về ý nghĩa của chi tiết cái bóng trong tác phẩm " chuyện người con gái Nam Xương" của Nguyến Dữ
câu 2:
hãy cùng bạn em hướng tới trường học thân thiện
câu 3:
văn học hiện đại Việt Nam từ năm 1945- 1975 có sự kết hợp hài hoà giữa hiện thực và lãng mạn. Bằng hiểu biết của em về một số tác phẩm văn học trong chưng trình ngữ văn 9 hãy làm sáng tỏ
Câu 1: "Không, cuộc đời chưa hẳn đã đáng buồn, hay vẫn đáng buồn nhưng đáng buồn theo một nghĩa khác". Tại sao ông lão lại rút ra triết lý như vậy? Em thử lí giải theo cách hiểu của em
Câu 2: Bài Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận là một khúc ca lao động. Nó gieo vào lòng người đọc niềm hăng say phấn khởi của chính những con người ngư dân vùng biển.
Bằng hiểu biết của mình, em hãy viết 1 đv khoảng 1 trang giấy thi làm rõ điều đó
Câu 3: Phân tích nghệ thuật tả cảnh thiên nhiên của Nguyễn DU trong đoạn trích "cảnh ngày xuân" ở tác phẩm Truyện Kiều mà em đã được học.
Câu 1( 6 điểm)
Viết 1 bài đoạn văn khoảng 1 trang giấy thi trình bày những cảm nhận của em về bài thơ sau:
Ai sống với niềm vui ko gian
Chẳng ưa tính cuộc đời bằng sau trước
Xin tặng bạn thời gian làm cây thước
Đo lòng nguời.
Ai sống với niềm say lớn lao
Quý cuộc đời từng giây từng phút
Xin tặng bạn thời gian làm nghị lực
Đứng tầm cao.
Ai sống với niềm đau trái ngang
Đời bỏng rát từng giây, từng phút
Xin tặng bạn thời gian làm liều thuốc
Chữa lành tất cả các vết thương!
( Lệ Thu, báo Văn nghệ, số Tết Bính Tuất 2006 )
Câu 2 ( 14 điểm)
Có tác phẩm nhận định: Sách giáo khoa Ngữ văn 9 ( tập 1- nxb Giáo dục năm 2005 ) đã thành công trong việc tổng hợp hình tượng người lính cụ Hồ qua 3 thời kì chống thực dân Pháp, chống đế quốc Mĩ và sau chiên tranh (1978)
Dựa vào các tác phẩm đã học em hãy chứng minh nhận định trên
De` bai`1(đề mặt bằng)
Câu 1:Trong những câu thơ dưới đây, trường hợp nào từ ''Mưa'' đã được nhà thơ Nguyễn Du dùng với nghĩa gốc và trường hợp nào dùng với nghĩa chuyển? Giải thích nghĩa của từ "Mua" trong từng câu (1.5 điểm)
a/ Tiếng mau sầm sập như trời đổ mưa.
b/ Vật mình vẫy gió tuôn mưa.
c/ Nỗi riêng tầm tã tuôn mưa.
d/ Hạt mưa sá nghĩa phận hèn.
e/ Cũng liều một giọt mưa rào
Câu 2: Trên cơ sở so sánh bài "Sông núi nước Nam"
"Sông núi nước Nam vua Nam ở
Vằng vặc sách trời chia xứ sở
Giặc dữ cớ sao phạm đến đây
********* nhất định phải ran vỡ"
(Theo Lê Thước- Nam Trân dịch - SGK Ngữ Văn 7, tập 1)
Với đoạn trích sau:
"Nước Đại Việt ta từ trước,
Vốn xưng nền văn hiến đã lâu.
Núi sông bờ cõi đã chia,
Phong tục Bắc Nam cũng khác.
Từ Triệu, Đinh, Lí, Trần bao đời gây nền độc lập,
Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng Đế một phương.
Tuy mạnh yếu khác nhau,
Song hào kiệt đời nào cũng có."
(Bình Ngô ĐạI Cáo- Nguyễn Trãi)
Em hãy viết một đoạn văn nghị luận(khoảng 15 dòng) về sự nối tiếp và phát triển của ý thức độc lập dân tộc trong "Bình Ngô đại cáo" của Nguyễn Trãi.(2.5 điểm)
Câu 3: Bài làm văn(6 điểm)
Đề bài: Dựa vào nội dung ''Truyện Kiều" của nhà thơ Nguyễn Du, vào những đoạn trích đã được học và đọc thêm về tác phảm này, hãy kể lại những nỗi bất hạnh trong cuộc đời Thuy Kiều và nêu cảm nhận của em về những bất hạnh mà nàng phải gánh chịu.
Đề bài 2( đề chuyên)
1/Câu hỏi (3 điểm)
Viết đoạn văn trình bày cảm nhận của em về đoạn thơ >
"Ruộng nương anh gởi bạn thân cày
Gian nhà không, mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính."
(Đồng Chí- Chính Hữu)
2/Làm văn (7 điểm)
"Sống đẹp là sống thế nào hỡi bạn?"
(Tố Hữu)
Hãy tìm câu trả lời trong các văn bản Ánh trăng - Nguyễn Duy, Lặng lẽ Sa Pa - Nguyễn Thành Long( Sách Ngữ Văn 9 tập 1).
Đề 1 :Có ý kiến cho rằng "Hình ảnh người lính cụ Hồ qua 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ vừa có sự kế thừa truyền thống hào hùng của dân tộc vừa mang đậm chất anh hùng ca của thời đại Hồ Chí Minh".Cảm nhận sâu sắc của em về nhận định trên.
Đề 2 :Giáo sư Nguyễn Lộc có nhận định " Hình ảnh người phụ nữ là hình ảnh thành công nhất trong văn học Việt Nam nửa cuố TK 18 đến nửa đầu TK 19.
Qua các tác phẩm của Nguyễn Du và Hồ Xuân Hương, em hãy bình luận ý kiến trên
Đề 3 :Tình cảm gia đình qua các phảm văn học đã học ( trong chương trình lớp 9), hoặc đã đọc?
Đề 4 : ( quan trọng) Văn học đã giúp ta hiểu biết nhiều hơn, biết yêu thương và biết căm giận nhiều hơn
Bằng 1 số tác phẩm tiêu biểu mà em đã được học, được đọc, hãy phân tích làm rõ nhận định trên
Câu 1 (6 điểm)
Có người cho rằng:
“Người chê ta, mà chê phải, tức là thầy ta, người khen ta, mà khen phải tức là bạn ta, còn người nịnh hót ta lại là người cừu địch hại ta vậy”
(Trích “Cổ học tinh hoa” – NXB Văn học 1999, tr24)
Hãy tạo 1 văn bản (không quá 2 trang giấy thi) trình bày những suy nghĩ của mình về ý kiến trên.
Câu 2 (14 điểm)
Sau khi ghi lại các cuộc đối thoại tưởng tượng với những người sống trên “mây và sóng”, R.Tagor đã kết thúc lời thủ thỉ chân tình của em bé với mẹ:
“.... Nhưng con biết trò chơi khác hay hơn.
Con là sóng và mẹ sẽ là bến bờ kì lạ,
Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lòng mẹ.
Và không ai trên thế giới gian này biét mẹ con ta ở chốn nào.”
(Trích “Mây và sóng” – Ngữ văn 9, tập hai, NXB Giáo dục, 2008, tr.87)
Trình bày những cảm nhận và suy ngẫm về đoạn thơ trên.
Câu 1: Trình bày cảm nhận của em về nghệ thuật sử dụng ngôn từ và thủ pháp nghệ thuật trong đoạn thơ sau:
Lũ chúng ta ngủ trong rừng chiếu hẹp
Giấc mơ con đè nát cuộc đời con
Hạnh phúc đựng trong một tà áo đẹp
Một mái nhà yên rủ bóng xuống tâm hồn
(Người đi tìm đường cứu nước_ Chế Lan Viên)
Câu 2: hãy chỉ ra và phân tích hiệu quả thẫm mĩ của các phép tu từ trong đoạn thơ sau:
Sương trắng rỏ đầu cành như giọt sữa
Tia nắng tía nháy hoài trong ruộng lúa
Núi uốn mình trong chiếc áo the xanh
Đồi thoa son nằm dưới ánh bình minh
(Chợ tết_ Đoàn Văn Cừ)
Câu 3: hình ảnh người lính cách mạng trong 2 bài thơ Đồng chí (Chính Hữu) và Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật)
Câu 1: (1.0 điểm)
Phân tích giá trị tu từ của dấu phẩy trong đoạn văn sau:
“Người ta nhớ nhà, nhớ cửa, nhớ những nét mặt yêu thương, nhớ những con đường đã đi về năm trước…Người ta nhớ heo may giếng vàng, nhớ cà mè rau rút, nhớ trăng bạc chén vàng”. (Thương nhớ mười hai-Vũ Bằng)
Câu 2: (3.0 điểm)
Phần cuối của tác phẩm “Chuyện người con gái Nam Xương” được tác giả xây dựng bằng một loạt các yếu tố kì ảo.
Hãy phân tích ý nghĩa của các chi tiết nghệ thuật đó.
B- Tập làm văn: (6.0 điểm)
Phân tích số phận Thuý Kiều qua các đoạn trích đã học và qua tác phẩm truyện Kiều để chứng tỏ đời nàng là “Một cung gió thảm mưa sầu”
Đáp án và biểu điểm
A- Tiếng việt – Văn:
Câu 1:
- Dấu phẩy khi dồn dập, khi dàn trải tạo một giọng điệu lúc da diết gấp gáp, lúc lắng đọng nhẹ nhàng.Tất cả diễn tả niềm nhớ thương, thổn thức cứ ăm ắp, cứ trào tuôn không kìm giữ được. Đó là cảm xúc chất chứa trong nỗi lòng của người con đi xa hướng về quê hương đất Bắc.
Câu 2: Viết bài văn ngắn
a- Giới thiệu sơ lược về Nguyễn Dữ, “Truyền kì mạn lục” và “Chuyện người con gái Nam Xương” - 0,5 điếm
b- Nêu được các yếu tố kì ảo ở phần cuối tác phẩm - 0,5 điểm
c- Phân tích ý nghĩa các chi tiết ấy - 2.0 điểm
- Tạo nên sự hấp dẫn kì lạ không thể thiếu cho thể loại truyền kì. Sự kết hợp đan xen giữa yếu tố li kì và yếu tố thực làm cho yếu tố kì ảo trở nên gắn bó với cuộc đời hơn tăng độ tin cậy, cuốn hút người đọc.
- Thể hiện tình cảm yêu thương, trân trọng của tác giả: Minh oan, chiêu tuyết cho Vũ Nương, làm hoàn thiện thêm vẻ đẹp của người Vũ Nương.
- Thể hiện khát vọng muôn đời của nhân dân về một kết thúc có hậu
- Tăng ý nghĩa tố cáo; Xã hội phong kiến không có chỗ cho những người phụ nữ như Vũ Nương
B- Tập làm văn: (6.0 điểm)
Cụ thể từng phần
1- Mở bài: HS có thể bằng nhiều cách
- Từ thân phận người phụ nữ dưới chế độ phong kiến
- Từ cách giới thiệu tác giả, tác phẩm Truyện Kiều
- Có thể mượn thơ Tố Hữu: Hỡi lòng tê tái thương yêu
Giữa dòng trong đục cánh bèo lênh đênh
Ngổn ngang bên nghĩa bên tình
Trời đêm đâu biết gửi mình nơi nao
2- Thân bài: HS cần trình bày được một số ý sau
- Nói qua về hoàn cảnh gia đình Kiều và khi Kiều còn ở với cha mẹ
- Kiều gặp Kim Trọng -> Tình yêu chớm nở
- Gia đình Kiều bị oan -> Kiều phải bán mình cứu cha và em -> Tình yêu đầu đời đẹp, trong trắng bị tan vỡ.
- Kiều rơi vào tay Mã Giám Sinh, biết bị lừa nàng đã tự vẫn
- Kiều bị đưa vào Lầu Ngưng Bích -> gặp Sở Khanh, buộc phải làm kỹ nữ
- Kiều được Thúc Sinh cứu nhưng bị Hoạn Thư hành hạ
- Kiều rơi vào tay Bạc Bà vào lầu xanh lần 2
- Kiều được Từ Hải cứu và làm vợ nhưng nàng lại bị Hồ Tôn Hiến lừa và nàng tự xem mình như là kẻ giết chồng. Kiều bị Hồ Tốn Hiến làm nhục, ép gả cho một viên thổ quan.
-> Có thể nói, nàng đã lâm vào tình cảnh: “Hết nạn nọ đến nạn kia”. Nàng bị biến thành một món hàng; Bị Hoạn Thư dày vò về tình cảm (bắt gảy đàn hầu rượu); Nàng bị đánh đập tàn nhẫn, bị dày vò chà đạp về nhân phẩm.
* HS cần đưa được các dẫn chứng để minh hoạ (Lấy thơ từ trong tác phẩm)
3- Kết luận: Tổng hợp, khái quát về những vấn đề đã nêu ở thân bài, khẳng định nỗi khổ đau trong cuộc đời Kiều.
Đau đơn thay phận đàn bà
Hỡi ôi thân ấy biết là mấy thân
- Liên hệ với người phụ nữ hôm nay (ngắn gọn)
Biểu điểm:
1- Về nội dung:
- Phần mở bài: (0,75 điểm): Học sinh viết có sáng tạo, gây ấn tượng, đảm bảo đúng với yêu cầu đã nêu.
- Phần thân bài: (4,5 điểm): Học sinh trình bày đầy đủ các ý
Câu 1(4.0 điểm):
Vận dụng kiến thức đã học về một số phép tu từ từ vựng,để phân tích nét nghệ thuật độc đáo của những câu thơ sau:
Làn thu thuỷ nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành hoạ hai.
(Truyện Kiều-Nguyễn Du)
Câu 2(4.0 điểm):
Chỉ ra cái hay,cái đẹp của ba câu thơ cuối trong bài thơ"Đồng chí" của Chính Hữu:
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
Câu 3(12 điểm):
Khi đọc"Sang thu" của Hữu Thỉnh có người cho rằng:"Chỉ 12 câu thơ 5 chữ mà anh đã vẽ lên một bức tranh sang thu vừa đúng,vừa đẹp,lại có tình,có chiều sâu suy nghĩ"(Nguyễn Xuân Lạc,báo Giáo dục thời đại-số 114,ngày 22-09-2005).
Dựa vào ý kiến trên,hãy phân tích bài thơ"Sang thu" để làm rõ cảm nhận tinh tế của nhà thơ trong khoảnh khắc giao mùa và những suy nghĩ sâu sắc mà tác giả đã gửi gắm.
Câu 1. Cho đoạn thơ sau :
Con đường đến tri thức
Chẳng đơn giản với ai
Nhưng nhờ bàn tay mẹ
Tri thức cho con hoài.
Bàn tay mẹ sần sùi
Chẳng êm dịu phẳng phiu
Nhưng đôi bàn tay ấy
Trái tim con nâng niu
(Bàn tay mẹ - Nguyễn Thùy Trang)
Em hãy xác định phương thức biểu đạt được kết hợp ở khổ thơ trên.
Em hãy nêu cảm nhận của mình về hai khổ thơ trên?
Câu 2: Mở đầu truyện Kiều, Nguyễn Du viết:
“ Trải qua một cuộc bể dâu
Những điều trông thấy mà đau đớn lòng”
Bằng hiểu biết của mình về Truyện Kiều, em hãy làm rõ ý thơ trên?
Câu 1 : ( 2 điểm )
Theo di bút của chủ tịch Hồ Chí Minh , trong khi khởi thảo bản di chúc, có câu lúc
đầu Bác Hồ đã viết : “ khi người ta đã 70 tuổi ” . sau đó , Bác sửa lại “ khi người ta đã ngoài 70 xuân …”
Theo em việc thay chữ “xuân” cho chữ “tuổi” trong câu văn sửa của Bác hay hơn ở chỗ nào ? hãy phân tích
Câu2: ( 3 điiểm )
Viết một đoạn văn ( khoảng 10 câu ) trình bày nội dung theo cách diễn dịch với câu mở đoạn như sau :
“ Với Nguyễn Đình Chiểu , nhân nghĩa là đạo đức của nhân dân , là căn cốt ,gốc rễ để trau dồi , rèn rũa con người”
Câu 3: ( 5 điểm )
Thơ Hồ Xuân Hương chịu ảnh hưởng sâu sắc của văn chương bình dân tạo nên một dấu ấn thơ vừa trữ tình đằm thắm mà chau xót , hóm hĩnh vừa sâu cay . Dựa vào bài thơ “ bánh trôi nước” hãy chứng minh .
Phân tích các yếu tố ngôn ngữ có giá trị tu từ trong đoạn thơ sau:
Quê hương là con diều biếc
Tuổi thơ con thả trên đồng
Quê hương là con đò nhỏ
Êm đềm khua nước ven sông.
(Trích Quê hương- Đỗ Trung Quân )
Câu 2 (5.0 điểm):
Phân tích ý nghĩa của chi tiết "cái bóng" trong "Chuyện người con gái Nam Xương" của Nguyễn Dữ.
Câu 3 (10 điểm):
Cảm nhận của em về nhân vật Thúy Kiều sau khi học các đoạn trích trong Truyện Kiều của Nguyễn Du.
Câu 1: (2,0 điểm)
Đọc đoạn văn bản sau:
" Hỡi ơi lão Hạc! Thì ra đến lúc cùng lão cũng có thể làm liều như ai hết ... Một người như thế ấy !... Một người đã khóc vì trót lừa một con chó!... Một người nhịn ăn để tiền lại làm ma, bởi không muốn liên luỵ đến hàng xóm, láng giềng... Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư ? Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn...
* * *
Không ! Cuộc đời chưa hẳn đã đáng buồn, hay vẫn đáng buồn nhưng lại đáng buồn theo một nghĩa khác."
(Nam Cao - Lão Hạc )
a) Theo em, đoạn văn bản trên là lời độc thoại hay độc thoại nội tâm? Giải thích lý do.
b) Từ nội dung đoạn trích và toàn tác phẩm, hãy tìm hiểu hàm ý của câu : “Không! Cuộc đời chưa hẳn đã đáng buồn, hay vẫn đáng buồn nhưng lại đáng buồn theo một nghĩa khác".
Câu 2 (3,0 điểm)
Tiết kiệm là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta hiện nay. Em hãy trình bày suy nghĩ của mình về chủ trương đó (khoảng 20 dòng của trang giấy thi).
Câu 3 (5,0 điểm)
Từ những hiểu biết về nhà văn Nguyễn Thành Long và truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa, em hãy phân tích nhân vật anh thanh niên trong truyện ngắn nói trên, qua đó hãy nêu nhận xét của mình về nghệ thuật của truyện ngắn này.
1. Phân tích cấu trúc ngữ pháp của câu sau: (1,5đ)
Anh chờ em bảo con nhỏ trong nhà xích chân con chó đó lại.
2. Cho đoạn thơ sau: (1,5đ)
Em ơi Ba Lan mùa tuyết tan
Đường bạch dương sương trắng nắng tràn
Anh đi nghe tiếng người xưa vọng
Một giọng thơ ngâm một giọng đàn.
(Em ơi Ba Lan – Tố Hữu)
Em hãy chỉ ra nét độc đáo của việc sử dụng các vần trong đoạn thơ trên ?
Việc sử dụng các vần đó có tác dụng gì trong việc biểu đạt nội dung ?
3. Câu chuyện về dòng sông sau cơn lũ lớn. (7đ)
:) `
Tiêu đề: đề học sinh giỏi văn nè 
Fri Jan 22, 2010 11:21 am
